Podstawową rolą diety jest dostarczenie wystarczającej ilości składników odżywczych, aby zaspokoić potrzeby żywieniowe danej osoby. Obecnie istnieje coraz więcej dowodów naukowych na poparcie hipotezy, że niektóre pokarmy i ich składniki mają korzystne działanie fizjologiczne i psychologiczne, wykraczające poza dostarczanie podstawowych składników odżywczych. Obecnie nauka o żywieniu odeszła od klasycznych koncepcji unikania niedoborów składników odżywczych i podstawowej adekwatności żywieniowej na rzecz koncepcji "pozytywnego" lub "optymalnego" żywienia.
Co to jest żywność funkcjonalna?
Badania koncentrują się na identyfikacji biologicznie aktywnych składników żywności, które mają potencjał do optymalizacji fizycznego i psychicznego samopoczucia i które mogą również zmniejszyć ryzyko chorób. Wiele tradycyjnych produktów żywnościowych, w tym owoce, warzywa, soja, pełne ziarna i mleko, zawiera składniki o potencjalnych korzyściach zdrowotnych. Oprócz tych produktów żywnościowych wciąż pojawiają się nowe, mające na celu wzmocnienie lub włączenie tych korzystnych składników w celu uzyskania korzyści zdrowotnych lub pożądanych efektów fizjologicznych.
Koncepcja żywności funkcjonalnej narodziła się w Japonii. W latach 80-tych XX wieku władze japońskiej służby zdrowia uznały, że jeśli koszty opieki zdrowotnej mają być kontrolowane, poprawa jakości życia musi towarzyszyć wydłużeniu średniej długości życia coraz większej liczby osób starszych w populacji. Wprowadzono koncepcję żywności, która została opracowana specjalnie w celu promowania zdrowia lub zmniejszenia ryzyka choroby.
Żywność funkcjonalna w diecie Polaków
Żywność funkcjonalna nie została jeszcze zdefiniowana przez ustawodawstwo w Europie. Ogólnie rzecz biorąc, uważa się, że jest to żywność, która ma być spożywana jako część normalnej diety i która zawiera biologicznie aktywne składniki, które oferują potencjał poprawy zdrowia lub zmniejszenia ryzyka choroby. Przykłady żywności funkcjonalnej obejmują żywność zawierającą określone składniki mineralne, witaminy, kwasy tłuszczowe lub błonnik pokarmowy, żywność z dodatkiem substancji biologicznie czynnych, takich jak związki fitoaktywne lub inne przeciwutleniacze oraz probiotyki zawierające żywe kultury dobroczynne. Żywność funkcjonalna to naturalne suplementy diety. Wraz ze wzrostem zainteresowania tą kategorią żywności pojawiły się nowe produkty, a zainteresowanie zwróciło się w kierunku opracowania norm i wytycznych dotyczących rozwoju i promocji takiej żywności.
Dlaczego potrzebna jest nam żywność funkcjonalna?
Zainteresowanie konsumentów związkiem między dietą a zdrowiem znacznie wzrosło w Polsce. Obecnie istnieje znacznie większe przekonanie, że ludzie mogą pomóc sobie i swoim rodzinom w zmniejszeniu ryzyka chorób i dolegliwości oraz w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i samopoczucia poprzez zdrowy styl życia, w tym dietę. Stałe poparcie dla ważnej roli żywności, takiej jak owoce i warzywa oraz pełnoziarniste zboża w zapobieganiu chorobom, a także najnowsze badania nad antyoksydantami w diecie i kombinacjami substancji ochronnych w roślinach pomogły nadać impuls do dalszego rozwoju rynku żywności funkcjonalnej w Polsce.
O tym warto pamiętać
Żywność funkcjonalna oferuje ogromny potencjał w zakresie poprawy zdrowia i/lub zapobiegania niektórym chorobom, jeśli jest przyjmowana jako część zrównoważonej diety i zdrowego stylu życia. Temat oświadczeń zdrowotnych staje się coraz ważniejszy i istnieje powszechna zgoda co do tego, że w UE potrzebne są ramy regulacyjne, które będą chronić konsumentów, promować uczciwy handel i zachęcać do innowacji produktów w przemyśle spożywczym. Możliwości badawcze w dziedzinie żywienia w celu zbadania związku między żywnością lub jej składnikiem a poprawą stanu zdrowia i samopoczucia lub ograniczeniem chorób stanowią największe wyzwanie dla naukowców obecnie i w przyszłości. Informowanie konsumentów o korzyściach zdrowotnych ma również kluczowe znaczenie, tak aby mieli oni wiedzę pozwalającą na dokonywanie świadomych wyborów dotyczących żywności, którą jedzą i lubią.